Làm bà khó lắm

Làm bà khó lắm

          Tự nhiên tui phát hiện ra là mình hát cũng hay!

          Tháng tám, tháng của mùa thu Việt Nam, tháng của chuẩn bị “lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc”, tháng của xôn xao mùa tựu trường ngày xưa lại là tháng tôi nhận ra mình đã già, đã phải làm bà, đã phải à ơi với  cái con bé cháu  ngoại chưa đầy mười tháng tuổi mà bố mẹ hắn giao cho giữ 3 tuần.

          Có giữ cháu rồi mới biết là “làm bà khó lắm…”

          Một ngày của bà ngoại bắt đầu từ 5h sáng, có nghĩa là lúc con bé cháu bắt đầu o oe. Bà thức dậy, bà làm sữa, bà cho cháu bú bình, bà thay bĩm cho cháu sạch sẽ với hy vọng cháu ngủ tiếp đên 7, 8 h sáng để bà còn chợp mắt một tí . Có khi vui con bé bú xong ngoác   miệng cười với bà  một cái rồi ngủ tiếp, nhưng có lúc vui hơn con bé lại lật, lại bò lại trèo lên thành ghế mà bà đã cẩn thận che chắn đêm qua để cháu khỏi té khi ngủ. Thế là bà lại phải bò theo cháu, mắt nhắm mắt mở cũng cũng phải toét miệng cười khi cháu cười, cũng phải a a khi cháu a a, cũng phải lặp lại chết cha, chết cha khi cháu chết cha, chết cha hoặc tương tự như thế.

          Cứ thế bà cháu diễn trò cho nhau xem cho đến lúc cháu ngủ lại.

Cái khó ló cái khôn,  ông bà ta đã chẳng bảo thế. Chính những lúc như thế nầy tôi mới phát hiện  ra giọng ca muộn màng của mình.

          Này nhé, muốn cháu ngủ thì bà phải ru, mà đã ru thì phải hát… Đời bà có hát ru ai bao giờ đâu. Lúc ru mẹ cháu ba mươi năm trước đây bà còn à ơi được vài câu như Ví dụ như  ví dầu cầu ván đóng đinh, hay Chiều chiều ông Lữ đi câu, bỏ ve bỏ chén bỏ bầu ai mang…

          Nhưng những âm điệu hát ru ấy hình như chỉ phù hợp với cái nôi tre, với mái nhà tranh có cây kèo để treo nôi, có bốn cái  tao nôi mà khi nắm gọn trong tay bà như nắm cả tình thương, cả trách nhiệm và cả cái lo toan những ngày tới mù mờ . Cứ thế nhịp nhàng, nhịp nhàng…

          Bên nầy không có nôi, cháu ngủ giường riêng lúc một tháng tuổi (chỉ có khi về ở với bà bà mới cho cháu ngủ chung). Mẹ cháu  mà biết chắc lại lặp lại cái câu bà làm hư cháu như mỗi khi bà  làm cái gì đó không nằm trong chương trình nuôi dạy con  cuả mẹ cháu.

          Mà bà cũng chẳng thèm quan tâm tới cái lịch mà mẹ  cháu đã cẩn thận dán lên tường trước khi giao cháu cho bà. Bà bế cháu khi cháu đòi bế, bà ru khi cháu buồn ngủ chứ không:

          Ngủ: 20h30 cho  lên  giường, mở đèn ngủ, đóng cửa phòng. Misan sẽ tự ngủ.

          Ở với bà, cháu ngủ chung giường với bà , bà hát ru , vỗ vỗ mông cháu theo nhịp điệu bài hát, ban đầu cháu có vẻ ngạc nhiên nhưng có lẽ bẩm sinh con người thích những điều dịu êm vả ngọt ngào nên cháu quen rất nhanh.           Cháu lim dim lim dim, mĩm cười với bà như cám ơn rồi đi vào giấc ngủ.

          Cứ thế bà ru cháu ngủ trưa, ngủ tối, ngủ tiếp nữa giấc đêm khuya.

          Vốn bà không thuộc nhiều bài hát, chỉ có những bài bà yêu thích mới nạp trọn vào bộ nhớ. Mà không phải bài nào hát ru cũng đươc. Phải chọn bài nhịp  nhàng theo cái vỗ mông, không ồn ào, đều đều mà du dương.

          Bài Ngày trở về của Phạm Duy được chọn làm bài hát ru ưa thích.

Không biết do bà hát hay, do bài hát hay, do những cái vỗ mông êm ái mà lần nào cháu bà  cũng ngủ ngon lành. Có hôm bà mới tới “mẹ lần mò ra trước ao nắm áo người xưa ngỡ trong giấc mơ , tiếc rằng ta đôi mắt đã lòa vì quá đợi chở ” là cháu  đã ngủ ngay…

          Nhưng cũng có lúc bà phải tua đi tua lại nhiều vòng đợi cháu ngủ.

          Chao ơi cái ngày trở về của anh thương binh sao mà êm đềm, mà ấm cúng mà chan chứa tình người đến thế.

Ngày trở về có anh nông phu chống nạng cầy bừa.
Vì thương yêu anh nên ngày trở về
Có con trâu xanh hết lòng giúp đỡ 

Hoặc

Ngày trở về,
lúa ngô thi nhau hát đùa trước ngõ
Gió mát trăng thanh,
ôi ngày trở về
Có anh thương binh sống đời hoà bình. 

          Ông Phạm Duy không lên gân. Ông phát họa bức tranh ngày trở về của anh thương binh rất giản dị. Vì anh là thương binh nên con trâu cũng  biết đồng cảm vơi anh , cây lúa cây ngô tưởng chừng vô tri cũng biêt hát đùa trước ngõ chào đón anh về sống đời hòa bình.

          Ban đầu là hát ru cháu ngủ  nhưng sau đó là hát cho mình. Càng tua càng thấy hay . Ngày trở về như bản tuyên ngôn về tình người.

          Có hôm cháu ngủ từ đời nảo đời nao mà bà vẫn còn tua đi tua lại. Bà hát rồi bà liên tưởng đến Ngày trở về của những người bạn của mình, của em trai mình, của anh thương binh ngồi vá xe trên đường Quang Trung, của anh bảo vệ bên bệnh viện gần nhà…

          Không phải ngày trở về nào cũng êm đềm!

          Thế đấy, ba tuần với cháu trôi qua bên bức tranh bình yên của Phạm Duy, bên những câu ca đầy triết lý cuộc đời của Trần Long Ẩn,  “ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ thuộc về ai” hoặc  “anh là chim bói cá, em là bóng trăng ngà, chỉ cách một mặt hồ mà muôn trùng chia xa…” trong  Khúc Thụy Du  hoặc có lúc  ướt nhẹp  như “Chiều nao tiễn nhau đi khi nắng ngả xế tà. Hoàng hôn đến đâu đây màu tím dâng trong hồn tôi…”

          Bài nào cháu cũng  cười với bà, cũng ngủ ngon sau đó , có lúc cháu còn ê ê, a a theo bà làm bà nghĩ chắc bà hát hay.

          Bây chừ thì cháu đã trở lại nhà trẻ, có cô nuôi người Ả Rập tên là Allam, có thằng Victor bằng tuổi cháu mà to gần gấp đôi  cùng bú cùng ăn khi tới giờ, cháu tự ngủ khi đến giờ ngủ ,  không có bà hát ru cháu có thấy nhớ không hở Misan?

          Bà thì bà nhớ cháu lắm. Nhớ cái mặt cười rạng rỡ khi thấy con chim bồ câu vỗ cánh bay, nhớ  ánh mắt sáng ngời khi tìm ra bà  núp trốn  cháu sau cánh cửa. Nhưng nhớ nhất là những lần bà cháu  mình ôm nhau ngủ. Không có cháu để ru bà cũng không còn hứng để hát.

          Thôi thì bà cháu mình hẹn nhau tháng tám  năm sau, khi bà Allam nghỉ phép, khi bố mẹ cháu đi du lịch. Lúc ấy bà sẽ quẳng gánh lo đi ở Viêt Nam mà bay sang với cháu. Bà  sẽ đưa cháu đi chơi công viên chờ xem chim bồ câu bay và sẽ hát vô số bài để  ru cháu ngủ  Misan nhé.

                                                          Paris tháng 09 2013

                                                               Bà Ngoại

                                                             Thophanthi