Nịp cầu nối những bờ vui

NHỊP CẦU NỐI NHỮNG BỜ VUI.

Đó  là cây cầu Cửa Đại, nối vùng biển  Duy Nghĩa của Duy Xuyên với  xã Cẩm Thanh -Hội An.  Đường về quê tôi như thế bớt xa lắc lê thê!

Cây cầu khánh thành từ hồi tháng  9, lúc ấy tôi còn mãi lang thang đâu đó, biết được là nhờ đọc trên trang fb của Trần Trà. Nhìn  hình cây cầu hoành tráng , mỗi bên hai làn xe, cũng thanh chắn , cũng vòm cong cong, cũng dải phân cách với muôn ngàn hoa lá ...  bắt ngang vùng hạ lưu sông Thu Bồn quê tôi mà chẳng thể nào tin được . Lòng thầm hứa nhất đình ngày về “phải đi cầu thôi !”

Sáng nay, sau một vòng lễ nghĩa cuối năm ở quê, từ Duy An tôi  xuống Duy Thành, qua Duy Nghĩa để  qua cầu  Cửa Đại về Hội An.

Từ Nam Phước đi vào một đoạn theo Quốc Lộ 01, rẽ trái là con đường bê tông thay cho con đường đất  ngày xưa. Hai bên đường rau bắp xanh rì, trước mỗi nhà là giàn khổ qua hoặc  giàn mướp trĩu trái , những quả ngọt còn lại để dành ngày tết. Thỉnh thoảng là những vỉ bánh tráng phơi quanh nhà , cũng có nơi phơi chiếu ngày trên bờ rào. Rồi nồi bánh tét bên góc sân nhà còn trên bếp lửa, một vài luống xà lách, rau tần ô dở dang, rồi  mâm cúng tất niên bày ra trước sân...

Không gian Tết  và không khí Tết mới thân quen làm sao. Tôi lại nhớ đến  mẹ con mình ngày ấy.

Tôi  vốn dân  Duy Thành (quê ngoại ) Mẹ tôi theo chồng về Duy An từ năm 18 tuổi. Con đường nối hai xã là “con đường tình ta đi” của ba  và mẹ tôi.

À ơi với nhau gần tám năm , nhưng cưới nhau chưa đầy hai năm thì ba tôi mất, biến mẹ tôi thành bà  góa  ở tuổi  28.  Con đường tình trở thành con  đường đau khổ, nơi chứng kiến nổi gian nan của bà mẹ trẻ  một mình nuôi hai con .

Còn trong ký ức tôi đó là cung đường hạnh phúc . Ngày ấy đường từ Duy An về Duy Thành là con đường làng bé bé men theo bờ sông , phương tiện di chuyển  là xe đạp hoặc xe ... dép . Ba mẹ con tôi đương nhiên là đi xe... dép rồi, nhưng vì đường xa, vì thương con còn nhỏ, mẹ tôi nghĩ ra một loại phương tiện khác  là ... gánh. Mỗi đưa ngồi trên một cái thúng mà ngày thường mẹ dùng để gánh  lúa, chị tôi một đầu, tôi một đầu. Ba mẹ con cứ thế ríu ra ríu rít mà quên đường xa vạn dặm. Cây đa là bên đường  nơi ba mẹ con ngồi nghỉ, ăn vài chén bánh bèo ở cái quán bên đường để  lấy sức hoặc chờ  gặp người cùng làng gánh hộ mẹ một đoạn ...

Cây đa ấy vẫn còn , vẫn là nơi dừng chân của những người bộ hành hiếm hoi cuối năm. Hy vọng quê tôi sẽ không vội vàng biến  thành phố thị , để cây đa năm nào  còn đứng  đó  được lâu, để có người còn lấy đó làm nhà ga cho  tuổi thơ của mình.

Duy Thành, còn là nơi  gìn giữ một cách trân trong ngôi mộ của Xuân Quý, vợ nhà thơ Dương Hương Ly (Bùi Minh Quốc)

 “Thôi em nằm lại với đất lành Duy Xuyên

Trên mồ em có mùa xuân ở mãi..”

Có lẽ ông đã chọn mảnh đất lành Duy Thành cho bà nên sau khi giải phóng, Xuân Quý vẫn nằm lại nơi đây. Mộ bà vẫn  nằm trong khuôn viên  khu vườn nơi bà đã hy sinh. Theo người dân quê tôi kể: Đêm ấy lính  Đại Hàn đi càn, căn hầm bí mật bị lộ, tổ chức bố trí cho Xuân Quý cùng chồng thoát thân. Không may trong lúc di chuyển ,tóc bà vướng phải một cành gai trong lúc bò, lính Đại Hàn   nổ súng  ngay về hướng có tiếng động. Xuân Quý chết ngay tại chỗ, Bùi Minh Quốc thoát đươc.

Có lẽ không nổi đau nào lớn hơn thế nên trong  “Bài Thơ về hạnh phúc”, ông như trút cả lòng mình :

“Anh mất em như mất nửa cuộc đời

Nỗi đau anh không thể nói bằng lời

Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy

Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy

Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi

Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.

Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc

Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường

Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương

Anh nổ súng...”

Qua khỏi Duy Thành là đến Duy Nghĩa, xã  giáp biển của Duy Xuyên  vẫn còn đường   bê tông thênh thang  cho nên xe ta cứ thế mà bon bon.

Dừng lại bên cây cầu Trường Giang chụp tấm hình mà  ngỡ ngàng trước vẻ đẹp  rất quê ta.

Đi tiếp sẽ là con đường đất ngoằn ngoèo, xe thụp lên thụp xuống như con đường xưa em đi nhưng khác là sau khúc ngoằn nghèo ấy là cây cầu Cửa Đại hoành tráng xuất hiện.

Qua cầu sang sông là đến Cẩm Thanh, Hội An.

Giá mà mẹ tôi còn sống, chắc bà đã  quẳng được gánh lo mỗi khi đi phố (Hội an)

Hội An ngày ấy là thương cảng sầm uất, chỉ cách quê tôi một con sông mà xa vời vợi. Muốn sang Hội An thì phải đi đò, hoặc đi vòng lên Nam Phước ra Vĩnh Điện rồi mới xuống được Hội An. Và mỗi lần đi  phố Hội An với người dân quê tôi cũng giống như bây giờ ta đi Mỹ, đi Tây.

Trong mớ ký ức mịt mù, Hội An của tôi là nơi có  tiệm ảnh Huỳnh  Sau  mà ba mẹ tôi thời còn à ơi đã có  một lần đã chụp hình ở  đó (đó cũng là tấm ảnh duy nhất  của hai người), là nới có quán phở Liến mà mẹ thường  kêu chỉ một tô, xin thêm một cái bát rồi phân ra làm hai cho hai chị em tôi, còn mẹ thì lúc nào cùng ... “mẹ no rồi” rồi ra ngồi chờ chị em tôi phía trước quán sau khi đã trả tiền.

Mỗi  dịp tết, chị em tôi lại được mẹ cho đi sắm Tết  ở chợ Hội An. Cái áo đầm mẹ mua luôn dài đến mắt cá để  mặc được vài năm, đôi giày đôi dép cũng luôn rộng hơn một tí với cùng một nguyên tắc như thế.

Trên chuyền đò sang sông về lại quê nhà năm ấy, chuyến đò tròng trành không chỉ vì sóng và còn vì phải chở cả cái hạnh phúc quá lớn  của những đứa bé quê được đi PHỐ như chị em tôi.

Thêm một chuyến đò đi vào cổ tích!

Đứng trên cầu CỬA ĐẠI, nhìn ra xa  là biển, là mênh mông xa tắp. Tự nhiên tôi nhớ MẸ cùng những chuyến đò năm nào...

                                                                                    Duy Xuyên ngày cuối năm

                                                                                                THỌ PHAN